Net als bij pijn is vermoeidheid een waarschuwingssignaal. Namelijk een teken van het lichaam om het rustiger aan te doen of te stoppen met een activiteit omdat de energievoorraad op is. We kunnen als mensen best wat hebben en een keer het signaal negeren zal niet van grote invloed zijn op onze gezondheid. Als je echter structureel dit signaal negeert en blijft doorgaan ondanks je vermoeidheid is de kans groot dat je uitgeput raakt.
Wat gebeurt er in ons lijf als we vermoeidheid negeren?
Je lichaam is in staat om de nodige rust uit te stellen. Bij het negeren van het vermoeidheidssignaal maak je automatisch stresshormonen aan (adrenaline en cortisol). Deze hormonen stellen je in staat om over de vermoeidheid heen te komen, zodat je kan afmaken waar je mee bezig was. Het lichaam krijgt dan namelijk energie dat verkregen wordt uit het afbreken van weefsels zoals spieren. Bij het herhaaldelijk negeren van het vermoeidheidssignaal vergroot je dus de kans op uitputting van het lichaam.
Vicieuze cirkel
Stresshormonen hebben naast het afbreken van spierweefsel nog een nadelig effect. Het zorgt ervoor dat je lichaam voortdurend in staat van paraatheid staat, terwijl dit niet nodig is. De spierspanning neemt toe, de hartslag is hoger, ademhaling gaat sneller en ook het denken is versneld. Dit allemaal kost energie, bovenop het feit dat je al zo laag in energie zat. Als je lang in deze situatie zit kunnen er meerdere klachten ontstaan. Je valt minder goed in slaap of de echte diepe slaap ontbreekt. Dit heeft ten gevolge dat je minder goed hersteld van de geleverde inspanning van overdag. Kortom: je bent langzaam in een vicieuze cirkel beland.
Wat is hier aan te doen?
Mensen met uitputtingsverschijnselen staan vaak moe op. Het liefst zouden ze na het opstaan meteen naar bed willen gaan, of in de middag of avond op de bank rusten. Wanneer je toegeeft aan deze behoefte hoef je je niet persé fitter te voelen. Maar wat werkt dan wel?
Gezonde situatie:
Uitputting:
Begin met het opbouwen van reserves:
In een normale gang van zaken heeft een persoon energie genoeg voor een hele dag. Een deel van de energievoorraad wordt overdag verbruikt en ’s nachts weer aangevuld. Deze persoon heeft aan het einde van de dag dus nog een energiereserve. Deze reserve kan gebruikt worden voor een piekbelasting, maar het is niet de bedoeling dat deze reserve regelmatig wordt aangesproken.
Wanneer deze energievoorraad niet vanzelfsprekend is, is het van belang dat je begint met het opbouwen hiervan. Om je reserves aan te vullen is het van belang dat je gestructureerd aan de slag gaat met het inplannen van rust- en ontspanningsmoment in je dag. Samen met mij als ergotherapeut kijken we naar wat voor jou de beste manier is om te ontspannen en hoe vaak je dit per dag moet doen om je energievoorraad aan te vullen. Dit ligt namelijk aan je belastbaarheid van dit moment en die verschilt per persoon.
Je zult echter merken dat je geleidelijk met de weken je steeds fitter gaat voelen en je belastbaarheid omhoog gaat.
Ergotherapie helpt:
In de behandeling zorgen we ervoor dat de vermoeidheid tastbaarder wordt, waardoor je er meer grip op kunt krijgen. Maak een afspraak met me als je jezelf herkent in het bovenstaande artikel. In een gratis verkenningsgesprek nemen we de door jou ervaren klachten door en ben je bewust van wat ergotherapie voor je kan betekenen.
Gezonde groet,
Pim van Keeken
Bron:
Boek: Pijn & het brein, 2017